Ο Λενζ γεννήθηκε στο Ντόρπατ (σήμερα Ταρτού, Εσθονία), που εκείνη την εποχή ήταν το Κυβερνείο της Λιβονίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Μετά την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το 1820, ο Lenz σπούδασε χημεία και φυσική στο Πανεπιστήμιο του Dorpat. Ταξίδεψε με τον πλοηγό Otto von Kotzebue στην τρίτη του αποστολή στον κόσμο από το 1823 έως το 1826. Στο ταξίδι ο Lenz μελέτησε τις κλιματολογικές συνθήκες και τις φυσικές ιδιότητες του θαλασσινού νερού. Τα αποτελέσματα έχουν δημοσιευτεί στο "Απομνημονεύματα της Ακαδημίας Επιστημών της Αγίας Πετρούπολης" (1831).

Μετά το ταξίδι, ο Lenz άρχισε να εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, στη Ρωσία, όπου αργότερα υπηρέτησε ως Κοσμήτορας των Μαθηματικών και της Φυσικής από το 1840 έως το 1863 και ήταν Πρύτανης από το 1863 μέχρι το θάνατό του το 1865. Ο Lenz δίδαξε επίσης στο Petrischule στο 1830 και 1831, και στην Ακαδημία Πυροβολικού Mikhailovskaya.

Ο Lenz είχε αρχίσει να μελετά τον ηλεκτρομαγνητισμό το 1831. Εκτός από τον νόμο που ονομάστηκε προς τιμήν του, ο Lenz ανακάλυψε επίσης ανεξάρτητα τον νόμο του Joule το 1842. Προς τιμή για τις προσπάθειές του για το πρόβλημα, του δίνεται επίσης το όνομα "νόμος Joule -Lenz", που πήρε το όνομά του και από τον James Prescott Joule.

Ο Lenz συμμετείχε στην ανάπτυξη της τεχνολογίας επιμετάλλωσης, που εφευρέθηκε από τον φίλο και συνάδελφό του Moritz von Jacobi. Το 1839, ο Lenz παρήγαγε πολλά μετάλλια χρησιμοποιώντας ηλεκτροτυπία. Μαζί με το ηλεκτροτυπικό ανάγλυφο που παρήγαγε ο Jacobi την ίδια χρονιά, αυτές ήταν οι πρώτες περιπτώσεις γαλβανοπλαστικής γλυπτικής.

Ο Lenz πέθανε στη Ρώμη, μετά από εγκεφαλικό.

Ένας μικρός σεληνιακός κρατήρας στη μακρινή πλευρά του φεγγαριού πήρε το όνομά του.